در اطراف شهرها و مسیرهای جاده‌ای، داخل شهرها و روی بعضی از ساختمان‌ها و در حوالی سازمان‌های مخابراتی و اداره برق، سازه‌های بلند قامت و فلزی وجود دارد که در اصطلاح به آن‌ها دکل گفته می‌شود. هر کدام از انواع دکل‌ها شکل ظاهری و شماتیک به خصوصی دارند که به دلیل کاربرد متفاوت آن‌ها است، اما تمام آن‌ها در دو ویژگی یعنی فلزی بودن و ارتفاع بالا، مشترک هستند. یکی از انواع این سازه دکل مشبک است که به آن دکل لتیس هم گفته می‌شود. این نوع دکل‌ها که بیشتر در مسیر خطوط برق کاربرد دارند را در ادامه معرفی خواهیم کرد. فراساز، تولید کننده انواع دکل با بیش از 40 سال سابقه فعالیت درخشان در سراسر ایران و خاورمیانه می باشد.
دکل مشبک یا لتیس چیست؟
سازه‌های بلندی که به صورت خرپا تولید می‌شوند و از آن‌ها برای نگهداری سیم‌های اصلی برق، تلفن و به طور کل خطوط پرفشار بالاتر از سطح زمین استفاده می‌شود، دکل نامیده می‌شوند. دکل‌ها دارای انواع مختلفی هستند و معمولا به صورت پیش ساخته تولید شده و سپس بسته به کارایی و کاربردی که دارند به شکل مورد نظر مونتاژ می‌شوند. یکی از انواع دکل‌ها دکل لتیس یا مشبک است. این دکل‌ها برای نگهداری خطوط بالای 20 کیلو ولت استفاده می‌شوند و به دلیل طراحی خاصی که دارند بیشتر در مناطقی که انتقال خطوط برق در آن‌ها سخت‌تر است، مثل مناطق کوهستانی و صعب العبور، استفاده خواهند شد.
یکی از دلایل استفاده از این دکل‌ها در مناطق کوهستانی و صعب العبور، وزن مناسب آن‌ها و نصب و حمل و نقل راحت است. این دکل‌ها بعضا بدون جرثقیل هم نصب می‌شوند و با توجه به اینکه ایستایی آن‌ها نسبت به باد و طوفان مناسب است، ایمنی بیشتری داشته و به طول عمر و ماندگاری خطوط برق کمک می‌کنند. دکل‌های مشبک را معمولا از نبشی تولید می‌کنند و استانداردهای مختلفی در تهیه آن‌ها رعایت می‌شود.
علت نامگذاری دکل‌های مشبک
دکل لتیس را با نام مشبک هم می‌شناسند که این موضوع به دلیل شکل ظاهری این دکل‌ها است. برخلاف بعضی دکل‌ها که به صورت یکپارچه تولید می‌شوند، این نوع از دکل‌ها که دکل خود ایستا نیز نامیده می‌شوند، با استفاده از نبشی تولید می‌گردند. برای سرهم کردن و ساخت این دکل‌ها، قطعات نبشی را با استفاده از پیچ و مهره‌های حاوی پوشش گالوانیزه گرم به هم متصل می‌کنند تا در نهایت به شکل یک دکل مشبک استوار شوند و عنوان مشبک را دریافت کنند.
انواع دکل مشبک بر اساس کاربرد
مانند دیگر انواع دکل‌ها، دکل‌های مشبک نیز انواع مختلفی دارند. تنوع و دسته‌بندی دکل‌های مشبک بر اساس کاربرد آن‌ها انجام می‌شود. البته تمام دکل‌های مشبک در زمینه انتقال و نگهداری خطوط پرفشار استفاده می‌شوند اما نوع و مسیر نصب آن‌ها موجب تنوع‌بخشی به کاربرد و تقسیم دکل‌های مشبک به انواع مختلف می‌شوند که عبارتند از:
دکل‌های آویزی
این نوع از دکل‌های مشبک که با عنوان دکل‌های عبوری نیز شناخته می‌شوند، به منظور استفاده در مسیرهای انتقال برق مستقیم به کار می‌روند. در واقع این دکل‌ها به صورت یک خط مستقیم و به دنبال هم نصب می‌شوند و زاویه انحرافی آن‌ها بسیار جزئی است.
دکل‌های زاویه‌دار
نوع دیگر از دکل مشبک یا لتیس، دکل زاویه‌دار است. این نوع دکل‌ها در مسیرهایی استفاده می‌شوند که نیاز به انحراف در نصب دکل است. برای مثال مسیرهای صعب العبور کوهستانی به گونه‌ای هستند که نصب دکل باید در محلی مناسب انجام شود و امکان دکل گذاری به صورت مستقیم در آن‌ها وجود ندارد. در چنین شرایطی دکل لتیس یا مشبک به صورت زاویه‌دار مورد استفاده قرار می‌گیرد تا ساختار دکل، متناسب با محلی که در آن نصب می‌شود، طراحی شود. دکل‌های مشبک از نوع زاویه‌دار نسبت به دکل‌های آویزی و عبوری، وزن سنگین‌تر و میزان آهن بیشتری دارند تا مقاومت آن‌ها در محل نصب بیشتر گردد.
مزایا و معایب دکل‌های مشبک
استفاده از دکل‌های مشبک همانند دیگر انواع سازه‌ها با مزایا و معایبی همراه است. در نظر گرفتن این معایب و مزایا پیش از انتخاب دکل و شروع به نصب آن کمک می‌کند که مشکلات بعدی پس از اجرای دکل کاهش پیدا کرده و احتمال خرابی دکل، کمتر شود. از مزایای این نوع دکل‌ها می‌توان به امکان نصب آسان آن‌ها اشاره کرد. این دکل برای شرایط بار مکانیکی مختلف مناسب است و حمل آن به مناطق کوهستانی که مسیر سختی دارند، به راحتی انجام می‌شود. به علاوه در صورت خرابی یکی از بخش‌های دکل نیازی به پایین آوردن کل سازه نیست و تنها کافی است قطعه مورد نظر را تعویض یا تعمیر کرد. این دکل‌ها حتی بدون جرثقیل هم نصب می‌شوند که این موضوع یکی از مهم‌ترین مزایای آن‌ها است.
از معایب دکل مشبک نیز می‌توان به فونداسیون وسیع برای اجرا اشاره کرد. سازه بزرگ‌تر نسبت به دیگر انواع دکل‌ها و نیاز به جای بیشتر برای نصب از دیگر معایب این نوع دکل است. به علاوه اجرای این دکل نیاز به دقت بالایی دارد، در غیر این صورت احتمال جدا شدن بخش‌های دکل وجود دارد. در مجموع اگر نصب و اجرای دکل‌های مشبک توسط نیروهای متخصص و با رعایت کامل ایمنی انجام شود، کاربرد، ایمنی و مزایای آن نسبت به معایب و مشکلات بیشتر است.
فراساز معتربرترین سازنده دکل های تلسکوپی در ایران است . اگر به اطلاعات کاملتری نیاز دارید پیشنهاد میکنیم مقاله دکل تلسکوپی را مطالعه فرمایید.
پروژه های دکل مشبک یا لتیس فراساز
فراساز با تیم مهندسی کارآمد خود بسیاری از دکل های مشبک خطوط انتقال نیرو در ایران را برای اولین بار طراحی و پس از انجام آزمایشات به تایید رسانیده است که از این جمله دکل ها می توان به دکل 4 مداره 230/63 کیلو ولت باندل دو سیم ، دکل های 400 کیلو ولت 2 مداره باندل و دیگر طراحی های جدید اشاره نمود. به تعدادی از پروژه های خطوط انتقال نیرو مشبک اجرا شده در فراساز به شرح ذیل اشاره می گردد.
برج های 400 کیلو ولت مشبک انتقال نیرو
| تیپ | زاویه | شرح | محل اجرا |
| DS | 30 | برج 2 مدار 2 سیم | داران – زابل سفیدابه – یزد1 – یزد2 |
| DT15 | 15 | برج 2 مدار 2 سیم | داران – زابل سفیدابه – یزد1 – یزد2 |
| DT30 | 3 | برج 2 مدار 2 سیم | داران – زابل سفیدابه – یزد1 – یزد2 |
| DT60 | 10 | برج 2 مدار 2 سیم | داران – زابل سفیدابه – یزد1 – یزد2 |
| LSD3 | 3 | برج 2 مدار3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| HSD10 | 10 | برج 2 مدار3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| TD30 | 30 | برج 2 مدار3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| TD60 | 60 | برج 2 مدار3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| LT | 3 | برج تک مدار 3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| HT | 10 | برج تک مدار 3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| LA | 30 | برج تک مدار 3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| MA | 60 | برج تک مدار 3 سیم | جلفا مگری – نیروگاه شهید رجایی وردآورد |
| LS1-3 | 3 | برج تک مدار 2 سیم | اسلام آباد خسروی |
| T1-30 | 30 | برج تک مدار 2 سیم | اسلام آباد خسروی |
| T1-60 | 60 | برج تک مدار 2 سیم | اسلام آباد خسروی |
| KLS1-3 | 3 | برج تک مدار 2 سیم | شیروان اسفراین |
| S1KL | 3 | برج تک مدار | سازمان توسعه |
| T1K15 | 15 | برج تک مدار | سازمان توسعه |
| T1K45 | 45 | برج تک مدار | سازمان توسعه |
| T1K90 | 90 | برج تک مدار | سازمان توسعه |
| S2KL | 3 | برج 2 مدار | سازمان توسعه – نیروگاه سبلان |
| T2K15 | 15 | برج 2 مدار 3 سیم | سازمان توسعه – نیروگاه سبلان |
| T2K45 | 45 | برج 2 مدار 3 سیم | سازمان توسعه – نیروگاه سبلان |
| T2K90 | 90 | برج 2 مدار 3 سیم | سازمان توسعه – نیروگاه سبلان |
برج های 230 کیلو ولت مشبک برق
| تیپ | زاویه | شرح | محل اجرا |
| S4AL | 3 | برج 4 مدار 230/63 | صفه – چهلستون – چابکسر – ملایر |
| T4A15 | 15 | برج 4 مدار 230/63 | صفه – چهلستون – چابکسر – ملایر |
| T4A30 | 30 | برج 4 مدار 230/63 | صفه – چهلستون – چابکسر – ملایر |
| T4A60 | 60 | برج 4 مدار 230/63 | صفه – چهلستون – چابکسر – ملایر |
| GSQ3 | 3 | برج 4 مدار تک سیم | پره سر – پارسیان سپهر |
| GTQ30 | 30 | برج 4 مدار تک سیم | پره سر – پارسیان سپهر |
| GTQ60 | 60 | برج 4 مدار تک سیم | پره سر – پارسیان سپهر |
| DC0 | 3 | برج 2 مدار 2 سیم | چهلستون – کوه دشت – اب ب چادرملو |
| DC10 | 10 | برج 2 مدار 2 سیم | چهلستون – کوه دشت – اب ب چادرملو |
| DC60 | 60 | برج 2 مدار 2 سیم | چهلستون – کوه دشت – اب ب چادرملو |
| DC90 | 90 | برج 2 مدار 2 سیم | چهلستون – کوه دشت – اب ب چادرملو |
| LS2-3 | 60 | برج 2 مدار تک سیم | قلعه قاضی – میناب |
| T2-30 | 3 | برج 2 مدار تک سیم | قلعه قاضی – میناب |
| T2-60 | 30 | برج 2 مدار تک سیم | قلعه قاضی – میناب |
| T1-60 | 60 | برج 2 مدار تک سیم | قلعه قاضی – میناب |
| AS3 | 3 | برج 2 مدار تک سیم | آبسرد دماوند |
| AS60 | 60 | برج 2 مدار تک سیم | آبسرد دماوند |
| AS90 | 90 | برج 2 مدار تک سیم | آبسرد دماوند |
برج های 132 کیلو ولت مشبک برق
| تیپ | زاویه | شرح | محل اجرا |
| MS | 3 | برج 2 مدار 2 سیم | راز غلامان |
| HS | 10 | برج 2 مدار 2 سیم | راز غلامان |
| T60 | 60 | برج 2 مدار 2 سیم | راز غلامان |
| S2EM | 60 | برج 2 مدار تک سیم | سیمان لامرد – اشکنان بیرم |
| T30 | 3 | برج 2 مدار تک سیم | سیمان لامرد – اشکنان بیرم |
| T60 | 30 | برج 2 مدار تک سیم | سیمان لامرد – اشکنان بیرم |
| 2S2 | 60 | برج 2 مدار | عراق – کوت |
| 2E2 | 3 | برج 2 مدار | عراق – کوت |
| 2R2 | 10 | برج 2 مدار | عراق – کوت |
| 2T2 | 60 | برج 2 مدار | عراق – کوت |
برج های 63 کیلو ولت مشبک
| تیپ | زاویه | شرح | محل اجرا |
| NN | 3 | برج 2 مدار تک سیم | غایتی- تاکستان -خرمدشت – نفت شهر |
| AA | 30 | برج 2 مدار تک سیم | غایتی- تاکستان -خرمدشت – نفت شهر |
| CC | 60 | برج 2 مدار تک سیم | غایتی- تاکستان -خرمدشت – نفت شهر |
| DSP3 | 3 | برج 2 مدار تک سیم | شاهرود بسطام |
| N1-3 | 3 | برج تک مدار تک سیم | فولاد کاویان |
| S2GA | 3 | برج 2 مدار 2 سیم | گرگان علی آباد |
| T2GA30 | 30 | برج 2 مدار 2 سیم | گرگان علی آباد |
| T2GA60 | 60 | برج 2 مدار 2 سیم | گرگان علی آباد |
| QS3 | 3 | برج 4 مدار تک سیم | تاکستان – دانسفهان – ملایر |
| QT30 | 30 | برج 4 مدار تک سیم | تاکستان – دانسفهان – ملایر |
| QT60 | 60 | برج 4 مدار تک سیم | تاکستان – دانسفهان – ملایر |
| AF2MP | 3 | برج 2 مدار تک سیم | پردیس |
دکل های 20 کیلو ولت مشبک انتقال نیرو
| تیپ | زاویه | شرح | محل اجرا |
| FSTA | 3 | برج 2 مدار تک سیم | سنگ آهن چغارت |
| FSTB | 30 | برج 2 مدار تک سیم | سنگ آهن چغارت |
| FSTC | 60 | برج 2 مدار تک سیم | سنگ آهن چغارت |
دکل های 11 کیلو ولت مشبک انتقال نیرو
| تیپ | زاویه | شرح | محل اجرا |
| A | 3 | برج 2 مدار تک سیم | منصور آباد – امیدیه |
| B | 30 | برج 2 مدار تک سیم | منصور آباد – امیدیه |
| C | 60 | برج 2 مدار تک سیم | منصور آباد – امیدیه |
یک نظر در “دکل مشبک یا دکل لتیس + کاربرد آن”